Tekenen voor beginners

Wat tekenen in het begin zo moeilijk maakt is dat je wordt aangeleerd naar vormen te kijken.

Maar wat je werkelijk tekent is het licht dat op die vormen valt.

Hieronder zie je hoe licht basis vormen verandert. Dat is wat je echt tekent, het licht wat op deze vormen valt. Daarmee leer je kijken.

Focus je op basisvormen dan teken je niet wat je ziet maar dat wat er in je hoofd zit. En waar dat toe leidt weet je al: jouw handen doen met het potlood op papier iets heel anders dan wat je op je voorbeeld ziet.

Er zijn 2 nou noem het maar hindernissen te nemen: kijken en dat wat je denkt. Nee, geen popi mindset buzz talk maar even to the point. Kijken doe je nu eenmaal niet alleen met je ogen.

Je gaat tekenen wat je ziet, toch? Waarom moet ik dan leren kijken?

Opnieuw leren kijken

Ik heb ogen dus ik zie wat ik zie. Toch, als je al iets weet van tekenen dan heb je ze vast al eens gezien, optische illusies. Waarmee, weten wat je ziet opeens een heel ander verhaal wordt.

Dit voorbeeld kom je overal tegen maar het laat zien wat ik bedoel. Welke van de 2 cirkels in het midden is groter?

Nog 1 experiment en dat laat zien hoe snel iemand tekent wat hij of zij denkt. Vraag aan iemand die absoluut niet kan tekenen, om een oog te tekenen. 10 tegen 1 dat je iets te zien krijgt wat op 2 halvemaantjes lijkt met een cirkeltje erin. Vanaf je kindertijd is dat vastgezet, onbewust.

Kijk maar eens hoe kinderen ogen tekenen. Je denkt er niet zo erg over na maar kennelijk sleep je dat onwillekeurig mee als je gaat tekenen. Als beginner. Als je twijfelt hierover: teken een boom uit je hoofd en vergelijk die met een echte.

Met de power van hulplijnen. Dat werkt zo: teken een cirkel uit de losse pols. Wordt maar moeizaam een cirkel. Maar teken nu eerst een vierkant en zet er daarna een cirkel in. Kijk, dat gaat al veel makkelijker. De kracht van hulplijnen in een notendopje.

Met hulplijnen kun je beter verhoudingen van een vorm inschatten.

• Je tekent makkelijker een kromme lijn naast een rechte lijn dan dat je die kromming zo uit de losse pols tekent.
• Je schetst er snel de globale vorm mee die je wilt tekenen.
• Je kijkt enkel naar welke hoek de lijn maakt ten opzichte van de rand van je (voor)beeld.

Hieronder op mijn eerste schets van een uil, voor de tekening die je er ook bij ziet, staan de hulplijnen nog, de nummers 1,2,3 en 4.

Wat je ook ziet is nummer 5, de zijkant, of de rechte kant van je beeld. Ik zette er een aparte lijn in voor de duidelijkheid. Nou, al die lijnen maken, wat je bij 6 ziet een hoek ten opzichte van referentie nummer 5.

Je kunt die als hulplijn tekenen maar het is gewoon de zijkant van je voorbeeld natuurlijk. Uiteindelijk werd de uil toch weer anders, maar dat komt vaker voor.

Nummer 1 waar je mee te maken krijgt: perspectief.

Zoals je al bij de uil zag bestaat de illusie van perspectief door een verzameling lijnen die in een bepaalde mate schuin staan op je papier.

Wanneer je vanaf een foto tekent, wat meestal wel zo is, is dit de manier. Want als je gelijk probeert het perspectief wat je in de foto ziet te vertalen naar jouw tekening dan lukt het niet.

Hieronder een vraag uit de praktijk waarbij je ziet waar je de mist in kan gaan met het voorgaande:

“Op de een op de een of andere manier krijg ik maar geen greep op het tekenen van het potje. Vooral de bovenrand, om deze er uit te laten springen. Iedere keer krijg ik weer een plat getekend potje. Dus waar ga ik de mist in ?”

Dat omzetten van wat je ziet op een foto naar papier is nog steeds lastig als je blijft kijken zoals je ook naar buiten kijkt. Plat is en blijft plat en hoewel er veel over gediscussieerd wordt, zoals het er nu uitziet is onze wereld niet plat. Maar theorieën over ons bestaan veranderen zowat dagelijks. We hebben gewoonweg nog geen flauw idee maar nu nog moeten we als tekenaar of tekenares worstelen met perspectief. .

Perspectief geeft diepte, dus 3d illusie aan dat wat je tekent. Dat ontstaat door 2 dingen: lijnen en schaduwen. Zo ontbreekt 1 de schaduw en bij 2 het binnenste van de pot. Een ander punt wat dit versterkt zijn bij 3 de wit reflecties( wat gewoon het wit van je tekenpapier is)

Als je kijkt naar de tekening zelf klopt het perspectief niet. Het is meer een ellips en niet zoveel cirkelvormig. Wat je bij 3 ziet, de rand aan de voorzijde zie je meer (en breder) dan die aan de achterzijde. Maar op de tekeningen zie je ze aan beiden kanten gelijk, waardoor er geen perspectief ontstaat.

Wat je eigenlijk tekent zijn 2 ellipsen als je op de laatste afbeelding ziet. En dat is de kunst van het vereenvoudigen, welke lijnen pak je als je een schets begint.

Over tekenen voor beginners bestaan allerlei opvattingen. Ik ga niet vertellen wat goed of slecht is. Dat is aan jou. Wat ik heb ervaren met les geven is dat veel traditionele benaderingen enkel een omweg zijn. Een omweg naar dat wat je wilt: een geslaagde tekening, meestal met 1 of meer foto’s als referentie.

Tekenen vanaf een foto is nu eenmaal anders dan tekenen vanaf een echt voorbeeld. Het zijn 2 manieren van kijken met allebei wel 1 overeenkomst: perspectief
Dat wat je ziet ga je vertalen naar een ander plat vlak. Met de hulp van perspectief. Haal je dat door elkaar dan gaat het moeizaam.

Veel van die omwegen worden ook nog eens aangesterkt door wat je allemaal ziet op internet.

En dan krijg je dit:

– Veel oefenen
Ik tekende erop los, verslond tijdschriften met foto’s maar als je 40 portretten tekent en het resultaat verbetert nauwelijks gaat de lol er natuurlijk wel snel af. ‘Veel oefenen,’ zei iedereen tegen mij.

– Ik moet alles weten
Als het niet lukt, ideaal internet. Alles zo gevonden, YouTube tot in de late uurtjes, en ik probeerde uit wat ze me in al die filmpjes vertelden.

– ik zal wel geen talent hebben
Maar het schoot niet op. Al met al leek het er steeds meer op dat portretten tekenen niet mijn ding zou zijn. Althans dat maakte ik mezelf maar wijs. Want ja, het is nog al lastig tegen jezelf te zeggen dat je gewoon niet goed genoeg bent….

Wil je als beginner leren tekenen, laat oefenen voor wat het is, verdiep je in hoe je leert kijken. Begrijp dat perspectief in het echt niet bestaat. Maak het makkelijk: je hoeft maar 1 dingetje te weten om te leren tekenen

De hoek van de lijn ten opzicht van de rand van je beeld

En teken ‘On the go’