Echt zwart. Dat is wat ik zocht in de achtergrond voor portrettekeningen. De oplossingen die ik gebruikte waren of grafietpoeder, dus doezelen met watten of monnikenwerk: houtskool en daaroverheen een laag 4b potlood. Voldeed maar die laatste werd nooit echt mooi. Buiten het feit dat het veel, met de nadruk op veel, werk is.

Laag voor laag tekenen en achtergronden zijn een aanzienlijk deel van een tekening. Dus, wateroplosbare grafietpoeder. Smeer je zo op het tekenpapier en in een oogwenk klaar. 

Nou ja, dat was de insteek. Maar elk voordeel heb z'n nadeel zei een bekende voetballer ooit….

Wat is het precies?

Grafietpoeder. Ik gebruik 2 soorten: gewone, die ik maak van mijn eigen potloden en wateroplosbare.  Dit ziet er hetzelfde uit, het lijk iets grover, maar het voordeel: je kunt het mengen met water. Daardoor maak je

• 1) aquarel effecten in je potlood tekening en
• 2) echt diep donker zwart.

Aan het werk!

In de video laat ik je het begin zien: een worsteling met water, spons, toiletpapier en grafiet. In het artikel vertel ik je over het resultaat, een aantal problemen, ehhh, oh nee, uitdagingen!

En hoe loopt het verder af?

De achtergrond laat ik voor wat het is, al vind ik de linkerkant niet zo. Maar door het eigenlijk teveel sponsen is op één plek het papier al iets beschadigd. Dat zie je zo niet maar wel natuurlijk als je er met je neus bovenop zit.

De 'uitdaging' in deze fase is: het verloop van de schaduwen. Van het zwart van het grafietpoeder naar de toonwaarden met potlood. 

Tekenen over de grafietlaag is niet mogelijk. Althans je krijg alleen grafietstrepen van je potlood te zien, als je de tekening in het licht bekijkt. 

Een ander punt is wanneer je echt tegen de rand aan tekent met een gewoon potlood is dat er deeltjes wateroplosbare grafiet loskomen. Het lijkt makkelijk als het ware te brokkelen

Daarom begon ik de aanzet, dus op de rand van zwart naar licht, met aquarelpotlood. Dat is wat zachter en ook daarmee maak je lichtere tinten. Wat ook gaat is het doezelen van de randen met een doezelaar.

Alleen dan is de overgang van donker naar licht nogal abrupt. Dat zou voor een achtergrond natuurlijk geen bezwaar zijn.

De beste oplossing is dan ook in dit geval zoals de bovenkant van het portret. Boven de ogen. Daar maakte ik de beste overgang al gelijk met de spons. 

Overigens onbewust want mijn eerste gedachte was om dat ook met potlood te doen.

Een paar stappen verder, over ogen tekenen maakte ik al video's, en nu begin ik met houtskool en 4B potlood aan de haren. Wat je bij het oor ziet.

Wat ook opvalt bij de kin: daar gebruikte ik als aansluiting op de donkere laag houtskool. Maar dat was geen succes.

Je ziet dat de toonwaarde net even anders is zodat het er uit springt.

En na een middagje tekenen

En andere soorten papier geven andere resultaten. Dit was 360 grams acryl. Met maar weinig structuur. Ik zou niet onder de 300 grams gaan. Zeker omdat je nat in nat werkt aan het begin. Neem ook geen aquarelpapier, omdat het vaak teveel structuur heeft om echt op te tekenen. Wat heb je nog meer nodig:

• een houten plaat (watervast triplex) waar je de tekening op plakt
• aquarel tape
• een stofmasker. Grafiet verstuift enorm in poedervorm.
• een paar sponzen
• kwasten voor details
• en wat ook handig kan zijn: maskeer vloeistof, wat je bij aquarellen ook gebruikt. Dan blijft wat wit moet blijven ook wit.