Hoe teken je haren met potlood.

Net als bij portrettekenen zelf is het verleidelijk om al snel aan losse haren te beginnen. Details. Maar daarmee bereik je precies wat je niet wilt, namelijk dat het niet net echt lijkt.

Zeker bij haren tekenen telt, hoe minder hoe beter. Waarmee je met een paar details het realistisch laat lijken.

Daarom is het handiger is om alle haren die je ziet te verdelen in 3 tot 4 toonwaarden, die eerst te tekenen en dan pas de details, de lichte plekken en losse haren te tekenen.

In dit artikel: hoe je potlood, houtskool en gum combineert als je haren gaat tekenen:

Inhoud

Haren zien als vlakken
Enkele details in plaats van vele
Aansluiting op de hoofdhuid
Gum met houtskool en grafietpotlood

Haren tekenen in vlakken

Hoewel haren opgebouwd zijn uit losse haartjes is het ondoenlijk ze allemaal tekenen. Tenzij je portretten tekent van een vierkante meter en meer. Een portrettekening is zeker geen kopie van dat wat je ziet op je foto. Maar een illusie waar je niet alles tekent maar wel dat het lijkt of je alles tekende.

Een beetje het effect van het bakstenen muurtje. Om de illusie van echt te bereiken hoef je niet elke steen te tekenen maar een aantal met wat super realistische details maken al gauw de indruk van echt. Dat komt omdat ons brein de neiging heeft automatisch af te maken of verder in te vullen waar het aan begint.

Het is de kunst om met een paar strepen van jouw potlood of gum te bereiken dat het net lijkt of je alle haren had getekend

Hoe verdeel je de vlakken

Op de afbeelding hier zie je wat ik bedoel. Het haar bestaat in grote lijnen uit een aantal grijstinten. De toonwaarden.

Om volume en diepte aan te geven is dat wat je in eerste instantie tekent. Met in je achterhoofd de tekenvolgorde, die je hierna leest. Aangevuld met 2 technieken: 4H potlood en gum.

Wat je doet is de haren grofweg verdelen in drie toonwaarden:dat gaat bij deze niet. Omdat de haren teveel zonlicht vangen. Maar je ziet wel hoe ik het indeel. Deze haren tekende ik voornamelijk met gum. Heel licht met een zacht potlood en dan vervagen met gum

Haar tekenen in 3 stappen

Als voorbeeld deze portrettekening. Er zijn voor deze haren maar 3 toonwaarden gebruikt. 1) is houtskool, de donkerste, 2) is 6b potlood, de middelste toonwaarde en 3 is niets, gewoon het wit van het papier.

Dat is veel te licht zo maar nu precies goed. Omdat het bewerkt wordt met gum. Wat je op de volgende afbeelding ziet.

Bij de uitvergroting zie je precies hoe dat eruit ziet. Het houtskool en het grafiet is zo uitgeveegd tot de lichte toonwaarde voor het haar ontstond. Iets naar boven, bij de knot, zie je de lichtste plekken die het wit van het papier zijn.

haren tekenen met houtskool en potlood — Bij deze fase zijn de haren nu bewerkt met gum, wat je linksonder ziet. Het wit is verdwenen en de toonwaarde sluit nu aan bij de rest van de haren

Dan speelt nog een belangrijke rol hoe het haar aansluit op de hoofdhuid. Zonder dat lijkt het of het haar geplakt zit op het hoofd. Op de afbeelding hieronder zie je hoe je dat kunt voorkomen.

Rechts zijn enkele haren, je ziet het hier natuurlijk uitvergroot, getekend en daarna iets vervaagd met gum zodat ze mooi aansluiten op de rest van de tekening.

Je kunt onmogelijk alle haren tekenen maar je ziet dat je met enkele details al prima de illusie van echt kunt bereiken. Hierna worden de dunne lijntjes nog licht vervaagd met gum en de uiteinden getekend met 4 H potlood. Zodat ze vlijmscherp en heel dun worden.

Bovenaan is de opbouw op dezelfde manier gemaakt als je in de eerste afbeelding zag met één verschil: hier is de stap met de 4H lijntjes al getekend.

In de lichtste toonwaarden zijn nu met 4h potlood vlijmscherpe lijntjes getekend waardoor de illusie van veel haartjes ontstaat die op het hoofd aansluiten. Je kunt dit ook uitgebreid lezen in het boek 7x verschil en op de pagina portrettekenen: zeven technieken.

Deze techniek met houtskool, grafiet potlood en gum kun je op veel onderwerpen toepassen zoals bijvoorbeeld bij dieren. Als je ziet op de afbeelding met dit katje.

katje met houtskool en grafietpotlood — Op de afbeelding hierboven: studie met grafiet potloden van Derwent op Canson 160 grams wit , 2B, 6B, B en houtskool

Samengevat ga je haren tekenen in 3 stappen:

je tekent met de donkerste waarden met houtskool
zet de middelste toonwaarde op met zacht potlood
en werkt af met gum.

Om je een idee te geven hoe eenvoudig de basis is laat ik je de stappen nog eens zien met een kort voorbeeld:

haar tekenen met grafietpotloden en houtskool — Vervagen met gum. Eigenlijk smeer je het grafiet en houtskool door elkaar waardoor er een soort ‘soft’ effect ontstaat

1: de globale lijnen in de richting van waar de haren lopen
2: De donkere delen met alleen houtskool
3: Houtskool gemengd met grafietpotlood meestal een 4B of een 6B
4: met gum erover heen waardoor de beiden vlakken in elkaar overlopen.

haren tekenen met gum — De gum is gesneden in plakjes omdat ze zo flexibel zijn waardoor je makkelijker over het papier kunt smeren. dat zie je bij 5. Bij 6 nog een paar lichte accenten en je hebt de basis. Deze techniek is ook gebruikt bij de portrettekening met nummer 7.

nieuwe tekening 2021 portret met achtergrond — Hier zijn niet alleen de haren met gum gemaakt maar ook de achtergrond. Getekend op 50 x 70cm 360 grams papier van Schut

Leren tekenen met gum en houtskool heeft nog veel meer mogelijkheden. Zoals de schaduwtinten in het gezicht zelf. Het is gebaseerd op het feit dat houtskool en grafiet enorm vlekken wat dus nu een voordeel is.

En vooral, niet te harde gum nemen. Dat heeft weer als voordeel dat je de gum in elke vorm die je maar wilt kunt snijden. Driehoekvormen voor bijvoorbeeld dunne lijnen of juist plakjes zodat je op een groter oppervlak kunt werken.

Heel veel succes met haren tekenen,

Net Echt Online

Het is met portret tekenen net als met een goed recept.

Weten wat erin moet maakt je nog geen master. Maar hoe je die ingrediënten gebruikt, dat is wat telt.

Naar net Echt

Met 107 pagina’s echt boek